28 Απριλίου 2020
Αυτό το απόγευμα, ο ήλιος έκρυψε καλά το πρόσωπό του. Το χαμόγελο του μου λείπει, όπως επίσης οι ακτίνες του στα μάτια μου. Είναι σαν να τον μόλυνε (κι αυτόν) ο κορονοϊός, εμποδίζοντας την εμφάνιση του. Μιλώντας για τον ήλιο, φέρνω στον νου μου τον Ήλιο της Βεργίνας, σύμβολο της Αρχαίας Ελλάδας συχνά χαραγμένο στην πανοπλία των πολεμιστών για την προστασία τους ενάντια στον εχθρό, καθώς επίσης και σε παραδοσιακά αγγεία. Όμως σήμερα, η δύναμη του συμβόλου δεν είναι αρκετή για την έξοδο από αυτόν τον «πόλεμο υγείας». Αυτό θα ήταν ιδανικό, αλλά παραμένει απλώς μία ουτοπία στο μυαλό μου.
Μετά την προφορική μου παρουσίαση στο μάθημα των ισπανικών μέσω της τηλεδιάσκεψης, νιώθω την κούραση να τρυπάει το σώμα μου όπως ένα ηλεκτροσόκ. Η έλλειψη ενέργειας για εργασία είναι προφανής. Δε ξέρω πώς να δράσω ούτε να αντιδράσω. Ένα ολοκληρωτικό κενό στη σκέψη μου. Τα συναισθήματα μπερδεμένα. Ούτε χαρά, ούτε λύπη. Σταματώ να σκέφτομαι. Για να σταματήσω να προβληματίζομαι, προσπαθώ να κοιμηθώ. Κατά τη διάρκεια του ύπνου, έχω συνείδηση ότι βλέπω το ένα όνειρο μετά το άλλο. Όνειρα που πολλές φορές γίνονται εφιάλτες. Η ανησυχία και το άγχος με κυριεύουν. Πώς θα ξεφύγω; Καμία ιδέα.
Όσο και να προσπαθώ να ασχολούμαι με ευχάριστα πράγματα στην καθημερινότητα μου, δυσκολεύομαι να ξεχάσω ότι ζούμε υπό περιορισμό. Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για την σημερινή κατάσταση, οπότε είναι αδύνατον να ανακάμψω. Αυτό που περιμένω είναι η λήξη της καραντίνας και η συνέχιση της πρακτικής μου άσκησης στο «σπίτι των προσφύγων» (« maison des réfugiés »), έχοντας πάντα τις αμφιβολίες μου για την εξέλιξη των γεγονότων.
Και τότε αναρωτιέμαι αν η στιγμή της λήξης της απομόνωσης θα αποτελέσει μια εύλογη λύση της κρίσης υγείας ή ένα πραγματικό ρίσκο. Δεδομένου ότι το εμβόλιο δεν έχει ακόμα ανακαλυφθεί ή καμουφλαριστεί, μπορούμε να λύσουμε το πρόβλημα του κορονοϊού με τη λήξη του περιορισμού-καραντίνας; Δεν είμαι σίγουρη. Καταλαβαίνω ότι το κλείσιμο των επιχειρήσεων, εστιατορίων κτλ. ενδεχομένως να είναι μία πληγή για την οικονομία της Γαλλίας όπως και άλλων χωρών του κόσμου, αλλά τι προτιμάμε; Μία οικονομία λιγότερο ανεπτυγμένη τη δεδομένη στιγμή ή την επέκταση της πανδημίας με όλες τις επιπτώσεις της; Προσωπικά, επιλέγω το πρώτο.
Οι αμφιβολίες μου αυξάνονται όλο και περισσότερο με τη λήψη ενός μηνύματος στο προσωπικό μου email από την υπεύθυνη του μεταπτυχιακού μου Saskia Cousin : «Άνθρωποι ενωμένοι: ΕΚΤΑΚΤΗ ΑΝΑΓΚΗ στο foyer των μεταναστών εργαζομένων Romain Rolland του Saint-Denis» ζητώντας την υποστήριξή μας ενόψει της δραματικής κατάστασης του foyer κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Όταν διάβασα τη συνέχεια του μηνύματος, σοκαρίστηκα « οι κάτοικοι πρέπει να συναντιούνται, χωρίς καμία προστασία, στις κουζίνες, τις τουαλέτες, τα ντους, τις σκάλες…η ανάμειξη του κοινού σε μικρά, μη απομονωμένα δωμάτια 7,5m2 χωρίς ηχομόνωση, η μεγάλη επισφάλεια και το μόνιμο άγχος πολλών, ο αλκοολισμός, οι κάτοικοι που πολλαπλασιάζουν τα ψυχολογικά προβλήματα…όλα αυτά καθιστούν τη ζωή δύσκολη, και κατά την περίοδο του περιορισμού-εγκλεισμού, ακόμα πιο δύσκολη, για παράδειγμα, με ενοχλητκούς κατοίκους που αποτρέπουν τους άλλους να κοιμηθούν τη νύχτα», « εγώ (ο πρόεδρος της επιτροπής κατοίκων μιλάει) γνωρίζω τρεις ηλικιωμένους Αλγερινούς που είναι νεκροί. Δύο απεβίωσαν στο νοσοκομείο, αλλά ο Kalder, στον 7ο όροφο δεν τα κατάφερε και απεβίωσε μόνος του στο δωμάτιό του. Μία εβδομάδα νωρίτερα, άκουσα ότι ήταν άρρωστος. Ήταν όταν οι γιατροί ήρθαν στις 14 Απριλίου που βρέθηκε νεκρός, στο δωμάτιό του, νεκρός, μόνος». Σύμφωνα με αυτά τα λόγια, συνειδητοποιώ ότι οι συνθήκες διαβίωσης στο foyer Romain Rolland (κτισμένο το 1971 από τη Sonacotra (Εθνική Κοινωνία Κατασκευής Κατοικιών για Εργαζομένους), αποτελούμενο από 13 ορόφους), φαίνονται ακόμα χειρότερες κατά την περίοδο του εγκλεισμού. Ακόμα και κατά τη διάρκεια της συμμετοχής μου στο πρόγραμμα «migrantour», με την ομάδα μου είχαμε παρατηρήσει τη δύσκολη και «απάνθρωπη» κατάσταση του foyer (υγρασία, σπασμένοι τοίχοι).

Διαβάζοντας όλες αυτές τις πληροφορίες, σκέφτομαι τον διαμεσολαβητή που κατοικεί στο foyer Romain Rolland (τον γνώρισα με τη συμμετοχή μου στο πρόγραμμα “migrantour”) και τον καλώ στο τηλέφωνο για να μάθω τα νέα του. Στο τηλέφωνο, μου εξήγησε τη σοβαρότητα της κατάστασης και όλα όσα μόλις διάβασα (σχετικά με το μήνυμα της υπεύθυνης μου). Είχα χάσει τα λόγια μου. Όσον αφορά στους κανόνες υγιεινής, επεσήμανε ότι πριν από τις επιπτώσεις της πανδημίας στο foyer, η πλειοψηφία των κατοίκων δεν τους σέβονταν (δε φορούσαν γάντια ή μάσκα). Από τη στιγμή που υπήρξαν 5 θάνατοι στο foyer, άρχισαν σταδιακά να ακολουθούν τις οδηγίες. Ωστόσο, το τεράστιο πρόβλημα είναι ότι τα μέσα προστασίας δεν έχουν διανεμηθεί στους κατοίκους του foyer, διαδικασία που έπρεπε να εφαρμόσει η ADOMA ( εταιρία υπεύθυνη για τα foyers των μεταναστών εργαζομένων). Ο μεσολαβητής-συνομιλητής συνέχισε λέγοντας ότι ο ίδιος, σε αντίθεση με άλλους, τηρεί πάντα τους κανόνες τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό του foyer. Επιπλέον, παρά αυτό το σοβαρό πρόβλημα, σύμφωνα με τον ίδιο, πολλοί οργανισμοί προθυμοποιούνται να τους υποστηρίξουν και ήδη από την επόμενη εβδομάδα θα τους παρέχουν 1000 μάσκες υγεινής, ένα σημάδι που του δίνει την ελπίδα για βελτίωση της ζωής του foyer.
Λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά τα γεγονότα, πώς η προβλεπόμενη λήξη του εγκλεισμού-της καραντίνας για την 11η Μαϊου θα είναι αποτελεσματική για την ανθρώπινη υγεία; Με ποια κριτήρια θα ληφθεί η απόφαση για τον τερματισμό της καραντίνας; Και αν η 11η Μαϊου θα είναι η ημέρα της λήξης, θα ανοίξει εκ νέου το «σπίτι των προσφύγων» και αν ναι, πόσα άτομα θα μπορεί να (απο)δεχτεί κατά τη διάρκεια της ημέρας; Νιώθω ότι και μετά τη λήξη της καραντίνας, τίποτα δεν θα είναι όπως πριν.
Παρ’όλ’αυτά, το «σπίτι των προσφύγων» («maison des réfugiés») συνεχίζει τις δραστηριότητες του στη σελίδα του Facebook κινητοποιώντας έτσι τους πρόσφυγες να συμμετάσχουν και να μοιραστούν τα συναισθήματά τους κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Για εκείνους, το «σπίτι» παραμένει ένας οικογενειακός και φιλικός (σύν)δεσμος καθώς και η επανέναρξη της λειτουργίας του θα είναι μία “ανάσα”, όπως και για εμένα.
Τέλος, όντας περιορισμένη στο διαμέρισμά μου, υπάρχουν στιγμές, όπως ο συνομιλητής μου, που έχω ανάγκη να βγω από την ρουτίνα μου κατεβαίνοντας σε ένα σημείο κοντά στην πολυκατοικία μου και θαυμάζοντας την υπέροχη θέα από το Issy-les-Moulineaux.

Μία θέα που ηρεμεί το μυαλό μου. Χάνομαι στο ηλιοβασίλεμα, χωρίς να θέλω να γυρίσω στο διαμέρισμά μου. Νιώθω κατά κάποιο τρόπο «ελεύθερη». Όμως, μερικά λεπτά αργότερα, ο φόβος του κορονοϊού μου «ψυθιρίζει» στ’αυτιά ότι πρέπει να επιστρέψω. Δυστυχώς, δεν είναι επιλογή, αλλά υποχρέωση.
Λέξεις-κλειδιά : περιορισμός/καραντίνα, λήξη, κορονοϊός, « σπίτι των μεταναστών εργαζομένων »